Nowa era tachografów inteligentnych 2. generacji: wymiana, kluczowe terminy i najważniejsze zmiany

Od dłuższego czasu najnowszy tachograf inteligentny 2. generacji jest tematem, który wzbudza wzmożone zainteresowanie w branży transportowej. Z czego wynika fakt, że tak wiele uwagi poświęca się temu nowoczesnemu urządzeniu? Unia Europejska wprowadziła 21 sierpnia 2023 roku przepisy Pakietu Mobilności, które wymagają, aby wszystkie nowo rejestrowane pojazdy ciężarowe uczestniczące w transporcie międzynarodowym były wyposażone w inteligentne tachografy nowej generacji (zwane również nowymi inteligentnymi tachografami 2. generacji – G2V2). Obowiązek ten obejmuje także pojazdy dostawcze o DMC powyżej 2,5 tony. Co istotne, wprowadzone zmiany dotyczą jedynie transportu międzynarodowego – nie odnoszą się one przewozów krajowych.

Z uwagi na to, że tachograf 2. generacji stał się już nieodłącznym elementem wyposażenia pojazdów o DMC powyżej 3,5 tony, a z czasem będzie także ważną częścią busów wykorzystywanych do przewozów międzynarodowych, warto bliżej zapoznać się z charakterystyką tego urządzenia. W dalszej części artykułu wyjaśnimy m.in. do kiedy wymiana tachografów na inteligentne będzie musiała nastąpić w całym sektorze transportu międzynarodowego, jak rozpoznać tachograf 2. generacji i co pozwala odróżnić go od starszych typów urządzeń, a także ile może kosztować takie rozwiązanie.

Tachograf inteligentny 2. generacji – istotna innowacja w branży transportowej

Zgodnie z unijnymi przepisami obowiązek wymiany tachografów do 31 grudnia 2024 roku obejmował nie tylko nowe pojazdy, ale także ciężarówki rejestrowane przed 15 czerwca 2019 roku, wyposażone w analogowe lub starsze, cyfrowe tachografy (G1, G2V1). W późniejszym czasie tachograf inteligentny generacji G2V2 stał się również obligatoryjnym wyposażeniem dla pojazdów rejestrowanych do 21 sierpnia 2023 r. Tego, by przewoźnicy stosowali się do nowego wymogu, pilnowały uprawnione organy – Inspekcja Transportu Drogowego oraz policja nakładały (i nakładają do dziś) kary na firmy realizujące przewozy oraz osoby zarządzające transportem za pojazdy niespełniające nowych wymogów.

Inteligentne tachografy: od kiedy trzeba je montować w pojazdach?

Od kiedy inteligentne tachografy najnowszej generacji stały się koniecznością w przypadku pojazdów biorących udział w przewozach międzynarodowych? Wskazanie jednej, konkretnej daty nie jest możliwe, ponieważ ta zmiana była wdrażana stopniowo. Najłatwiej proces obligatoryjnego przejścia od starszych urządzeń do tachografów inteligentnych drugiej generacji można prześledzić na poniższym kalendarium:

• do 28 lutego 2025 r. (okres przejściowy – pierwotna data: do 31 grudnia 2024 r.)

Przewoźnicy drogowi realizujący międzynarodowe przewozy ciężarówkami o DMC powyżej 3,5 tony, zarejestrowanymi przed 15 czerwca 2019 roku, na terenie UE, musieli do 31 grudnia 2024 roku wymienić wszystkie stare urządzenia rejestrujące, np. tachografy analogowe czy dotychczasowe tachografy cyfrowe, na tachografy inteligentne II generacji. Komisja Europejska, we współpracy z państwami członkowskimi, uzgodniła okres przejściowy, trwający do 28 lutego 2025 r., wydłużając tym samym wcześniej narzucone terminy.

• do 18 sierpnia 2025 r.

Ciężarówki wykonujące międzynarodowe przewozy, które były wyposażone w inteligentne tachografy pierwszej generacji (G2V1) i zostały zarejestrowane pomiędzy 15 czerwca 2019, a 21 sierpnia 2023 r., musiały zostać do tego dnia zmodernizowane i dostosowane do wymogów związanych z posiadaniem inteligentnego tachografu drugiej generacji (G2V2).

• do 1 lipca 2026 r.

Obowiązek stosowania tachografu inteligentnego 2. generacji obejmuje od tego momentu również pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony, takie jak busy, poruszające się w transporcie międzynarodowym.

Czym inteligentny tachograf 2.0 różni się od starszych urządzeń rejestrujących?

Nowe przepisy wymagają, aby starsze urządzenia rejestrujące zostały zastąpione inteligentnymi tachografami drugiej generacji G2V2. Dodatkowo wprowadzono obowiązek przechowywania danych przez kierowców przez dłuższy okres – zwiększono go z dotychczasowych 28 dni do 56 dni. Oznacza to, że kierowcy muszą posiadać przy sobie dane z ostatnich 56 dni, obejmujące zarówno informacje zapisane na karcie kierowcy, jak i dokumentację uzupełniającą, taką jak wydruki, wyjaśnienia, czy protokoły kontroli. Te dodatkowe elementy są niezbędne, żeby inspektor mógł zweryfikować sytuacje, które nie są widoczne bezpośrednio w zapisach tachografu, jak np. awarie, odpoczynki poza pojazdem, czy zmiany harmonogramu.

W kontekście tego, jakie są najnowsze tachografy inteligentne G2V2, warto wspomnieć, że oferują one więcej funkcji w porównaniu z urządzeniami poprzednich generacji. Wśród takich nowinek na wyróżnienie zasługuje m.in. automatyczne zapisywanie momentów i lokalizacji przekroczenia granicy. Co więcej, inteligentny tachograf 2.0 został także ulepszony pod względem ochrony przed manipulacją danymi, np. próbami użycia magnesów lub wyłączników. Zaznaczmy dodatkowo, że kierowcy mogą nadal korzystać w przypadku tachografów inteligentnych 2. generacji z dotychczasowych kart, o ile są one ważne i spełniają aktualne wymogi prawne.

Aby lepiej zrozumieć, czym charakteryzuje się tachograf inteligentny 2. generacji i jak różni się od swoich poprzedników, przeanalizujmy kilka istotnych, nowych funkcjonalności, które oferuje użytkownikom.

Zdalne sczytywanie danych (DSRC)

Kwestią, od której należy zacząć, jest fakt, że wraz z wprowadzeniem nowej generacji urządzeń rejestrujących uprawnione organy zyskały poszerzone możliwości w zakresie tego, jak odczytać inteligentny tachograf bez zatrzymywania kierowcy. Tachografy inteligentne generacji G2V2 są wyposażone w system DSRC (Dedicated Short-Range Communication) o większym zasięgu komunikacji, który umożliwia zdalne przesyłanie danych z tachografu do urządzenia kontrolującego. Dzięki temu inspektorzy mogą kontrolować pojazd z większej odległości bez konieczności jego zatrzymywania. Jest to zdecydowanie szybsza i skuteczniejsza metoda identyfikacji naruszeń, co prowadzi do mniejszej liczby przypadkowych zatrzymań i oszczędza czas kierowców.

Automatyczna rejestracja przekroczenia granicy

W starszych tachografach kierowca musiał ręcznie wpisać kod kraju po przekroczeniu granicy. Wymagało to zatrzymania pojazdu i było dodatkowym obowiązkiem. Obsługa tachografu inteligentnego 2. generacji jest pod tym względem dużo wygodniejsza. Dzięki implementacji nowoczesnego systemu GNSS (Global Navigation Satellite Systems) urządzenie automatycznie rejestruje moment przekroczenia granicy. Co więcej, aktualizuje także strefę czasową, jeśli zachodzi jej zmiana.

Rejestrowanie załadunku i rozładunku

Tachografy pierwszej generacji nie posiadały funkcji zapisywania szczegółowych danych o miejscach załadunku i rozładunku. W urządzeniach drugiej generacji ta opcja jest już dostępna. Kierowca ma możliwość ręcznego oznaczenia trybu pracy, w tym rozładunku i załadunku, oraz wskazania dokładnej lokalizacji, takiej jak magazyn lub terminal.

Ułatwiona komunikacja z systemami zarządzania flotą

Przy omawianiu charakteryzującej tachografy inteligentne 2. generacji obsługi oraz nowych udogodnień z nimi związanych warto zwrócić uwagę także na to, że nowe urządzenia rejestrujące, np. marki VDO, posiadają wbudowane interfejsy: ITS oraz Bluetooth. Umożliwiają one sprawną komunikację z systemami zarządzania flotą oraz telematycznymi. Dzięki temu osiągalne stają się m.in. automatyczne pobieranie danych zgodnie z przyjętym harmonogramem czy monitorowanie czasu pracy kierowcy w czasie rzeczywistym.

Jak rozpoznać inteligentny tachograf drugiej generacji?

Po czym można w praktyce rozpoznać, że mamy do czynienia z najnowszym tachografem inteligentny 2. generacji? Można to zrobić m.in. poprzez sprawdzenie tabliczki znamionowej lub etykiety urządzenia rejestrującego, na której przedstawiony jest jego model i numer seryjny. Alternatywnymi opcjami są np. zapoznanie się z instrukcją obsługi tachografu oraz weryfikacja oferowanych przez niego funkcjonalności.

Wymiana tachografu na najnowsze urządzenie – ile kosztuje tachograf inteligentny G2V2?

Cena zakupu inteligentnego tachografu 2. generacji waha się przeciętnie między ok. 3000 a 5500 złotych. Należy przy tym pamiętać, że poza kosztem nabycia urządzenia sprawdzonego producenta, np. VDO lub Stoneridge, przewoźnik musi być również gotów na wydatki związane m.in. z montażem i kalibracją nowego sprzętu czy innymi kwestiami wynikającymi z jego eksploatacji.

Jakie są kary za brak tachografu II generacji?

Wymiana starszych tachografów na najnowsze, smart urządzenia II generacji jest obowiązkiem przewoźników. Za jego niedopełnienie organy kontrolne mogą nakładać dotkliwe kary. Pojazd poruszający się bez odpowiedniego urządzenia rejestruje wiąże się m.in. z ryzykiem:

• mandatu dla kierowcy sięgającego do 2000 złotych,
• kary dla osoby zarządzającej transportem w wysokości do 2000 złotych,
• nawet 10000 złotych kary dla przewoźnika.

Warto dodać, że kary finansowe za tego rodzaju naruszenia są różne w poszczególnych krajach i mogą sięgać naprawdę wysokich kwot.

Smart tachografy 2. generacji – krok ku automatyzacji i skuteczniejszej kontroli

Wprowadzenie inteligentnych tachografów drugiej generacji w ramach unijnego Pakietu Mobilności zwiększyło możliwości kontrolne służb takich jak ITD czy policja. Nowe urządzenia umożliwiają zdalne odczytywanie danych, co pozwala na szybszą i mniej inwazyjną kontrolę bez konieczności zatrzymywania pojazdów. Automatyczna rejestracja momentów przekroczenia granicy oraz możliwość zapisu danych o załadunku ułatwiają monitorowanie zgodności z przepisami transportu międzynarodowego. Dodatkowo, wydłużenie okresu przechowywania danych z 28 do 56 dni oraz zaawansowane zabezpieczenia przed manipulacjami zwiększają skuteczność wykrywania naruszeń.

Nowoczesne tachografy inteligentne 2. generacji mogą ułatwić działania nie tylko służbom kontrolnym, ale i przewoźnikom, flotowcom oraz kierowcom. Szczególnie, gdy współpracują z nowoczesnym systemem, takim jak Navifleet, dzięki któremu zarządzanie flotą w firmie transportowej staje się znacznie wygodniejsze. System Navifleet oferuje wiele przydatnych funkcjonalności, takich jak m.in.: zdalny odczyt kart kierowców i pamięci tachografu, który pozwala na zautomatyzowane pobieranie danych, zgodnie z ustalonym harmonogramem i bez konieczności sprowadzania pojazdu do bazy, czy kontrola czasu pracy kierowców, dzięki której można na bieżąco monitorować wiele parametrów, w tym np. przez jaki okres dany kierowca może jeszcze prowadzić pojazd w danym dniu, by nie doszło do naruszenia.

Interesuje Cię temat tachografów i chcesz dowiedzieć się więcej o tych urządzeniach? Zachęcamy do lektury innych poświęconych im artykułów na naszym blogu, takich jak m.in.:

• Sczytywanie Danych z Karty Kierowcy: Klucz do Zgodności i Efektywności w Transporcie
• Jak usprawnić rozliczanie czasu pracy kierowców? Przewodnik po zdalnym pobieraniu danych z tachografu
• Jak kontrolować normy czasu pracy kierowcy z pomocą monitoringu GPS?
• Tachograf - co to jest, jak działa, do czego służy i kto musi go posiadać?
• Jak włożyć kartę do tachografu? Praktyczny poradnik krok po kroku
• Jazda bez tachografu – kiedy jest dozwolona?
• Awaria tachografu – co zrobić w takiej sytuacji?

‍