Tachografy w busach – co musisz wiedzieć o nowych przepisach?

Zmiany wprowadzane przez Pakiet Mobilności sprawiają, że pytania o to, czy bus może być bez tachografu, wracają ze zdwojoną siłą. Okazuje się, że taka możliwość od 1 lipca 2026 roku będzie znacząco ograniczona. Do tego czasu należy przeprowadzić montaż tachografów w busach, których dopuszczalna masa całkowita (DMC) przekracza 2,5 tony, a ich przeznaczeniem są zarobkowe przewozy międzynarodowe lub kabotażowe.

Zasadne wydaje się w tym momencie pytanie: kiedy nie trzeba mieć tachografu w busie do 3,5 tony? Pakiet Mobilności nie nakłada takiego obowiązku m.in. na pojazdy:

• wykorzystywane w celach zarobkowych wyłącznie w ramach przewozów krajowych,
• użytkowane w celach prywatnych (tachograf w busie prywatnym nie jest w świetle tych przepisów obligatoryjny).

Biorąc pod uwagę regulacje wprowadzane przez Pakiet Mobilności, od 1 lipca 2026 roku tachograf w busie z przyczepą jest koniecznym wyposażeniem, jeśli:

• suma DMC (bus łącznie z przyczepą) przekracza 2,5 tony,
• zespół bus + przyczepa jest wykorzystywany do przewozu rzeczy w międzynarodowym transporcie drogowym lub kabotażowym.

Jak widać, wśród powyższych warunków nie ma wzmianki o przewozach krajowych. Warto jednak przyjrzeć się temu, w jaki sposób kwestia obowiązkowych tachografów w busach z przyczepą jest uregulowana na terenie Polski. W większości przypadków, poruszające się po naszym kraju zespoły złożone z busa i przyczepy, których suma DMC przekracza 3,5 tony, muszą być wyposażone w tachograf. Istnieją jednak pewne określone sytuacje, gdy takiego obowiązku nie ma – dotyczy to np.:

• pojazdów i zespołów pojazdów o DMC nieprzekraczającym 7,5 tony, które są wykorzystywane do przewozu materiałów, sprzętu bądź urządzeń przeznaczonych do użytku kierowcy w trakcie pracy,
• pojazdów i zespołów pojazdów o DMC nieprzekraczającym 7,5 tony, które są użytkowane w celu dostawy rzeczy wyprodukowanych metodami rzemieślniczymi oraz przy spełnieniu następujących warunków: dostawa musi odbywać się w promieniu 100 km od bazy przedsiębiorstwa, prowadzenie tego rodzaju pojazdów nie jest głównym zajęciem kierowcy, a sam transport nie jest realizowany w celach zarobkowych,
• pojazdów i zespołów pojazdów o DMC nieprzekraczającym 7,5 tony, które są stosowane do przewozu rzeczy o charakterze niehandlowym.

Reasumując: czy bus z lawetą musi mieć tachograf? To zależy od łącznego DMC zespołu oraz charakteru przewozu, terenu na którym jest on realizowany, a także rodzaju pokonywanej trasy (m.in. odległości od bazy).

Kiedy wchodzi tachograf na busa do 3,5 t? Z tym pytaniem mierzy się wiele firm, które chcą zdążyć z podjęciem odpowiednich inwestycji, zanim dojdzie do przekroczenia wyznaczonego w przepisach terminu. Okazuje się, że obowiązkowe tachografy w busach do 3,5 tony staną się rzeczywistością w świecie międzynarodowego transportu drogowego od 1 lipca 2026 r.

Należy przy tym pamiętać, że istnieją przypadki, kiedy nie trzeba mieć tachografu w swoim busie o DMC od 2,5 do 3,5 tony. Jakie pojazdy są zwolnione z tachografu? Zgodnie z przepisami obowiązkowy nie jest m.in.: tachograf w busie prywatnym, z którego nie korzysta się do realizacji zadań o charakterze zarobkowym. Oznacza to, że nie ma konieczności m.in. montowania tacho w busach kempingowych użytkowanych w celach turystycznych.

Martwić się tym, kiedy wchodzi tachograf na busa, nie trzeba także wtedy, gdy np.:

• mamy do czynienia z busami o DMC od 2,5 do 3,5 tony, które są wykorzystywane wyłącznie w przewozach krajowych,
• mowa o busach charakteryzujących się DMC od 2,5 do 3,5 tony, które stosowane są do przewozów własnych (także międzynarodowych).

Nie, wprowadzona od 1 lipca 2026 roku zmiana nie odnosi się do przewozów krajowych. Tym, od kiedy tachograf w busie będzie obligatoryjny i jak temu obowiązkowi sprostać, powinny zainteresować się przede wszystkim osoby wykorzystujące pojazdy o DMC od 2,5 do 3,5 t do przewozów międzynarodowych i kabotażowych.

Wraz wiadomością o tym, od kiedy tachografy w busach o DMC od 2,5 do 3,5 tony w transporcie międzynarodowym i kabotażowym staną się obligatoryjne, pojawiła się również informacja, że kierowców takich busów zaczną obowiązywać restrykcyjne zasady regulujące ich czas jazdy i odpoczynku. Tak w istocie jest – będą oni podlegać takim samym regułom, co kierowcy ciężarówek. Oznacza to konieczność przestrzegania takich zasad jak m.in.:

• maksymalny czas jazdy wynosi 9 godzin dziennie z możliwością wydłużenia maksymalnie dwa razy w tygodniu do 10 godzin,
• tygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może być dłuższy niż 56 godzin,
• łączny czas prowadzenia pojazdu w ciągu dwóch kolejnych tygodni nie może przekroczyć 90 godzin,
• obligatoryjna przerwa o długości 45 minut po jeździe trwającej 4,5 godziny – dopuszczalne jest podzielenie przerwy na dwie części liczące 15 i 30 minut,
• obowiązkowy odpoczynek dzienny wynoszący co najmniej 11 godzin, przy czym można go podzielić na dwa okresy liczące 3 i 9 godzin (maksymalnie trzy razy w tygodniu dopuszczalne jest skrócenie odpoczynku dziennego do 9 godzin),
• obligatoryjny odpoczynek tygodniowy wynoszący minimum 45 godzin – choć dopuszczalne jest skrócenie go do 24 godzin raz na dwa tygodnie, to należy to w ciągu trzech tygodni zrekompensować.

Za brak stosowania się do norm czasu pracy kierowcy busa o DMC od 2,5 do 3,5 tony w transporcie międzynarodowym i kabotażowym należy spodziewać się mandatów, których wysokość zależy od charakteru karanego naruszenia.

Przepisy wprowadzane przez Pakiet Mobilności stają się przyczynkiem do wielu rozważań wśród przewoźników i kierowców. Przedstawiciele branży transportowej zastanawiają się nad wieloma kwestiami związanymi z zagadnieniem, jakim jest tachograf w busie: od kiedy będzie obowiązkowy, czy bus z lawetą musi mieć tachograf lub choćby jaki rodzaj tego urządzenia jest wymagany przepisami.

W kontekście tego ostatniego pytania odpowiedź jest prosta. Jako tachografy w busach od 2,5 do 3,5 tony będących pojazdami służącymi do zarobkowego, międzynarodowego transportu towarów lub przewozów osób należy stosować wyłącznie inteligentne urządzenia najnowszej generacji (najnowsze tachografy G2V2).

Od kiedy tachograf w busie przestał być melodią dalekiej przyszłości, a stał się koniecznością w bliskiej perspektywie czasowej, wielu przewoźników zaczęło zadawać sobie pytanie o to, z jakim kosztem będzie wiązać się jego zakup. Obecnie charakteryzująca inteligentny tachograf G2V2 cena mieści się w widełkach od ponad 3 do ok. 5,5 tysiąca złotych. Należy jednak pamiętać, że koszt tego rodzaju urządzenia może zmieniać się w czasie.

Tak, obowiązkowe tachografy w busach od 2,5 do 3,5 tony, wykorzystywanych zarobkowo w przewozach międzynarodowych lub kabotażowych – inteligentne tachografy drugiej generacji G2V2 – mogą podlegać sczytywaniu na odległość. Do tego, by był możliwy, wykorzystuje się system telematyczny, taki jak np. Navifleet, a także odpowiednie rozwiązania instalowane w pojazdach – lokalizator GPS oraz moduł TMR (Tacho Memory Reader). Zastosowanie nowoczesnego podejścia do sczytywania danych zapewnia szereg korzyści, w tym m.in. oszczędność czasu czy pewność co do przestrzegania obligatoryjnych terminów.

Zdajesz już sobie sprawę z tego, od kiedy tachografy w busach o DMC od 2,5 do 3,5 tony będą obowiązkowe i jakich przypadków taki wymóg będzie dotyczyć, ale chcesz poszerzyć swoją wiedzę o tych urządzeniach i ich możliwościach? W takim razie zachęcamy do zapoznania się z innymi artykułami na naszym blogu, w których piszemy więcej o tym zagadnieniu. W naszych tekstach poruszamy także wiele innych kwestii mogących zainteresować osoby pragnące usprawnić zarządzanie flotą w swojej firmie lub wykorzystać w niej monitoring GPS. Lekturę polecamy zacząć od następujących wpisów:

• Nowa era tachografów: wymiana, kluczowe terminy i najważniejsze zmiany,
• Sczytywanie Danych z Karty Kierowcy: Klucz do Zgodności i Efektywności w Transporcie,
• Jak usprawnić rozliczanie czasu pracy kierowców? Przewodnik po zdalnym pobieraniu danych z tachografu,
• Jak kontrolować normy czasu pracy kierowcy z pomocą monitoringu GPS?.