Awaria tachografu – co zrobić w takiej sytuacji?

Niespodziewana awaria tachografu jest sporym utrudnieniem dla kierowcy, który ma obowiązek rejestrować czas swojej pracy oraz parametry pojazdu podczas pokonywania kolejnych kilometrów. W takiej sytuacji naturalnie rodzi się wiele pytań związanych z prawidłowym sposobem dalszego postępowania. Czy kierowca może jechać z zepsutym tachografem i przez jaki czas ma ewentualnie prawo kontynuować prowadzenie pojazdu? Jakie kroki powinien podjąć, gdy spotka go awaria tachografu w trasie? Co zrobić, gdy urządzenie rejestrujące przestanie sprawnie działać podczas pobytu w innym kraju? Znajomość odpowiedzi na tego rodzaju pytania okazuje się niezbędna, by postępować zgodnie z przepisami i uniknąć problemów w razie kontroli.

Dlatego w dalszej części artykułu wyjaśnimy m.in. co należy zrobić w przypadku awarii tachografu, a także w jaki sposób kierowca powinien rejestrować swoje aktywności przy niesprawnym sprzęcie.

Czym jest tachograf cyfrowy bądź analogowy i dlaczego jego poprawne działanie jest tak ważne?

Tachograf – analogowy lub cyfrowy – to urządzenie, które rejestruje czas pracy kierowcy, przebyte trasy, prędkość pojazdu oraz okresy odpoczynku. Jest niezbędny do prawidłowego rozliczania kierowców i przestrzegania przepisów prawa. Awaria tachografu może prowadzić do poważnych konsekwencji: błędów w ewidencji oraz problemów podczas kontroli ITD i związanych z tym kar finansowych.

Tachograf nie działa prawidłowo – jakie są najczęstsze przyczyny awarii urządzenia rejestrującego czas pracy kierowcy?

Awaria tachografu cyfrowego może być spowodowana wieloma różnymi czynnikami. Potencjalnymi przyczynami wadliwego działania urządzenia rejestrującego są m.in.:

• uszkodzenia wewnętrzne tachografu spowodowane np. drganiami lub przepięciami,
• problem z właściwą komunikacją między tachografem a kartą kierowcy,
• błędy oprogramowania lub uszkodzony moduł GPS,
• usterki i błędy czujnika ruchu,
• awaria zasilania tachografu cyfrowego.

Jak może objawiać się awaria tachografu? Sygnałami świadczącymi o problemie z prawidłową pracą urządzenia są często np.:

• komunikaty o błędach,
• brak oczekiwanej reakcji tachografu na podjęte działania,
• trudności z włożeniem lub wyjęciem karty kierowcy z tachografu lub całkowita niemożność realizacji tego działania,
• błędy w zapisie danych lub brak możliwości ich rejestracji.

Szczególnie istotną rolę w rozpoznaniu wadliwości pracy tachografu odgrywają komunikaty o błędach. Pozwalają one zidentyfikować problem, z jakim mierzy się urządzenie rejestrujące i podjąć adekwatne działania, w tym zaplanować wizytę w serwisie.

Awaria tachografu cyfrowego – z jakimi komunikatami o błędach można się spotkać?

Z perspektywy kierowcy przydatna okazuje się znajomość kodów oznaczających błędy, jakie mogą wystąpić w tachografie cyfrowym. Biorąc za przykład urządzenie marki VDO, użytkownikowi może zostać wyświetlone np. powiadomienie o:

• awarii wewnętrznej tachografu (10): powiadomienie sygnalizuje, że doszło do uszkodzenia przewodu między tachografem a jednostką sterującą lub do problemu z wyjściem B7 bądź podłączoną do niego jednostką sterującą,
• awarii wewnętrznej tachografu (13): powiadomienie wskazuje na problem z szyną CAN w pojeździe, który może wymagać sprawdzenia m.in. ustawień urządzenia rejestrującego, zasilania CAN, bądź okablowania,
• awaria wewnętrzna tachografu (14): to informacja odnosząca się do stanu kontrolera CAN, która wskazuje na to, że magistrala jest wyłączona,
• awarii wewnętrznej tachografu (15): powiadomienie informuje, że połączenie między tachografem a urządzeniem wyświetlającym jest słabe lub zupełnie nie występuje,
• wpływającej na pracę tachografu awarii nadajnika (20; 21): tachograf komunikuje w ten sposób o błędzie w połączeniu z nadajnikiem i potencjalnej konieczności sprawdzenia czujnika ruchu,
• awarii nadajnika w tachografie (22): sygnalizowany jest błąd w połączeniu z nadajnikiem, który może wymagać sprawdzenia wiązki impulsatora oraz samego impulsatora,
• naruszeniu spójności danych (49; 67): informacja o zakłóceniach w zakresie spójności danych, możliwy problem z kartą tachografu,
• mającej wpływ na pracę tachografu awarii nadajnika (87): powiadomienie o wystąpieniu błędu podczas połączenia z nadajnikiem oraz braku danych sygnału B4.

Przedstawione powyżej przykłady błędów nie wyczerpują wszystkich możliwości, z jakimi można mieć do czynienia podczas użytkowania tachografu cyfrowego. Mogą one dotyczyć różnych obszarów – od awarii nadajnika tachografu, przez problem ze spójnością danych, po poważne awarie wymagające wymiany tachografu. Niekiedy wyświetlane błędy znikają po zaakceptowaniu przez kierowcę lub podjęciu prostych działań, takich jak np. ponowne włożenie karty, zamknięcie szuflady drukarki czy wymiana rolki papieru do drukowania. Jeśli się powtarzają lub uniemożliwiają prawidłowe korzystanie z urządzenia, zwykle oznacza to poważniejsze problemy i konieczność wizyty w uprawnionym warsztacie. W razie wątpliwości dotyczących dalszych kroków warto skontaktować się ze specjalistą, który doradzi, czy dany błąd wymaga odwiedzenia warsztatu.

Co zrobić w przypadku awarii tachografu?

Nastąpiła awaria tachografu: co zrobić w takiej sytuacji? Wytyczne odnoszące się do odpowiedniej procedury postępowania zostały zawarte w art. 37 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r.

Na początku kierowca powinien niezwłocznie powiadomić firmę o usterce tachografu. W przypadku awarii bądź wadliwego działania tachografu przedsiębiorstwo transportowe ma obowiązek jego naprawy tak szybko, jak tylko to możliwe. Takie działania naprawcze może podjąć wyłącznie zatwierdzony instalator bądź zatwierdzony warsztat.

Ile masz czasu na naprawę uszkodzonego tachografu? Zgodnie z przepisami, powinno do tego dojść tak szybko, jak pozwalają na to okoliczności. Jeśli więc nieprawidłowe działanie tachografu zostanie wykryte jeszcze w bazie przedsiębiorstwa, pojazd nie powinien ruszać w trasę. Nierzadko zdarzają się jednak bardziej problematyczne sytuacje, takie jak np. awaria tachografu za granicą. Właściwy sposób postępowania w takich okolicznościach również reguluje art. 37 rozporządzenia (UE) nr 165/2014. Wynika z niego, że jeżeli sprowadzenie pojazdu do bazy przedsiębiorstwa transportowego nie jest osiągalne w ciągu tygodnia, liczonego od dnia uszkodzenia lub wykrycia wadliwego działania, to naprawa musi zostać wykonana w drodze. Kierowca powinien w tym celu udać się do upoważnionego warsztatu.

Można więc sformułować następujący wniosek: bez względu na sytuację, tachograf musi zostać naprawiony w terminie maksymalnie 7 dni od momentu wykrycia awarii. W tym okresie kierowca pozostający w trasie może ją kontynuować w celu dotarcia do bazy lub warsztatu, jednak jest zobligowany do ręcznego rejestrowania swoich aktywności.

Awaria tachografu: jak opisać aktywność kierowcy, gdy urządzenie rejestrujące nie działa sprawnie?

Jak opisać awarię tachografu i rejestrować aktywności w czasie, gdy urządzenie rejestrujące nie zostało jeszcze naprawione? Akceptowalna metoda działania została wskazana w art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 165/2014. Zgodnie z zawartymi w nim przepisami, gdy tachograf nie działa bądź działa wadliwie, kierowca musi zapisywać:

• dane umożliwiające jego identyfikację (nazwisko, numer karty kierowcy bądź numer prawa jazdy) wraz z podpisem,
• informacje dotyczące różnych okresów, które nie były prawidłowo rejestrowane bądź drukowane przez tachograf, np. czas jazdy, pracy, odpoczynku i dyspozycyjności.

Chcąc uniknąć ewentualnych problemów w trakcie kontroli, warto powołać się również na podstawę prawną dopuszczającą wykonywanie ręcznych zapisów, tj. art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 165/2014.

Zapisów należy dokonywać na rewersie:

• wydruku z tachografu – jeśli jest możliwy – bądź na papierze do tachografu (w przypadku tachografu cyfrowego),
• wykresówki bądź wykresówek lub tymczasowej wykresówki dołączanej do wykresówki lub karty kierowcy (w przypadku tachografu analogowego).

Poniżej prezentujemy przykład, jak opisać awarię tachografu i ewidencjonować swoją aktywność w sytuacji, gdy nastąpi awaria tachografu.

• Wzór zapisu: dane identyfikacyjne kierowcy, wskazanie na awarię tachografu oraz powołanie się na przepis dopuszczający ręczne zapisy danych (art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 165/2014), data, godzina rozpoczęcia i zakończenia czynności, typ czynności (jazda, odpoczynek, praca), podpis kierowcy.

Dodajmy, że kierowca na trasie powinien mieć przy sobie potwierdzenie z naprawy i wydruki bądź wykresówki z ewidencją aktywności realizowanych w okresach, w których trwała awaria tachografu. W razie kontroli ITD lub policji musi być bowiem gotów okazać zapisy czynności oraz dokumenty potwierdzające awarię i jej naprawę.

Awaria karty do tachografu – co należy zrobić w przypadku uszkodzenia karty kierowcy?

Awaria tachografu cyfrowego nie jest jedynym problematycznym zdarzeniem, które może utrudnić rejestrowanie danych i wymagać od kierowcy podjęcia odpowiednich działań naprawczych. Innymi sytuacjami, w których konieczna jest właściwa reakcja, są: uszkodzenie, zgubienie bądź kradzież karty kierowcy. Co w takich okolicznościach należy zrobić?

Przede wszystkim kierowca powinien zgłosić ten fakt w firmie oraz do PWPW i wystąpić o wydanie duplikatu karty. Na nowy dokument przyjdzie mu czekać przeciętnie do 7 dni (przy złożeniu prawidłowego wniosku online) lub do 30 dni kalendarzowych (przy wniosku papierowego), a przez ten czas, by jeździć zgodnie z przepisami, musi ewidencjonować wszystkie aktywności manualnie na odwrocie wydruków bądź wykresówek. Powinien również przechowywać opisane wydruki lub wykresówki przez 56 dni, by móc je okazać w razie kontroli.

Czego nie wolno robić, jeśli dojdzie do awarii tachografu?

Jakich działań i zaniechań należy się wystrzegać, gdy nastąpi awaria tachografu?

• Brak ręcznego ewidencjonowania okresów aktywności na wydrukach lub wykresówkach.
• Samodzielna ingerencja w tachograf, która narusza jego integralność (grozi to wysokimi karami).
• Ignorowanie awarii – działania w celu naprawy należy podjąć tak szybko, jak to możliwe. Oznacza to, że np. zaakceptowanie komunikatu o istotnym błędzie z użyciem przycisku na tachografie rozpoczyna bieg tygodnia, jaki firma ma na usunięcie usterki urządzenia rejestrującego.

Jakie są kary za niesprawny tachograf na trasie?

Awaria tachografu w trasie lub w bazie przedsiębiorstwa wymaga od przewoźnika zajęcia się naprawą urządzenia rejestrującego. Za jazdę z niesprawnym tachografem i brak odpowiednich ręcznych zapisów dotyczących aktywności kierowcy uprawnione organy mogą nałożyć poważne kary.

• Jeśli kontrola wykryje, że kierowca wykonuje przewóz drogowy z wadliwie działającym lub całkowicie uszkodzonym tachografem po upływie 7 dni od wykrycia awarii, to może zostać nałożony na niego mandat w wysokości 1000 złotych.
• Za każdy dzień, w którym kierowca nie zaznaczył na wydruku, wykresówce bądź wykresówce dołączanej do karty kierowcy wszystkich wymaganych informacji dotyczących okresów nierejestrowanych podczas awarii tachografu może zostać na kierowcę nałożona kara od 100 do 2000 złotych.

Awaria tachografu – co zrobić w takiej sytuacji? Podsumowanie

Awaria tachografu to sytuacja wymagająca szybkiej reakcji. Kluczowe jest:

• ręczne dokumentowanie czasu pracy,
• zgłoszenie usterki i naprawa w autoryzowanym warsztacie,
• zachowanie dowodów i wydruków,
• w przypadku karty kierowcy – zgłoszenie i zapis manualny.

Dzięki tym działaniom unikniesz kar i zapewnisz zgodność z przepisami.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat prawidłowego korzystania z tachografów? Zachęcamy do lektury innych poświęconych im artykułów na naszym blogu, takich jak m.in.:

• Nowa era tachografów: wymiana, kluczowe terminy i najważniejsze zmiany
• Jak usprawnić rozliczanie czasu pracy kierowców? Przewodnik po zdalnym pobieraniu danych z tachografu
• Tachografy w busach – co musisz wiedzieć o nowych przepisach?
• Tachograf - co to jest, jak działa, do czego służy i kto musi go posiadać?
• Jak włożyć kartę do tachografu? Praktyczny poradnik krok po kroku
• Jak zmienić czas w tachografie? Praktyczny poradnik dla kierowców i rozliczających
• Jazda bez tachografu – kiedy jest dozwolona?

‍