Jazda bez tachografu – kiedy jest dozwolona?

Kierowcy często zastanawiają się, kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu. Choć korzystanie z tego urządzenia zarówno dla nich samych, jak i dla firm transportowych stanowi chleb powszedni, to jednak zainteresowanie małą dyspensą w tym zakresie nie słabnie. Ku ich zadowoleniu okazuje się, że nie każda trasa musi być rejestrowana – w przepisach istnieje szereg wyjątków, w przypadku których jazda bez tachografu lub bez karty kierowcy jest dozwolona.

W tym artykule jasno i konkretnie wyjaśniamy, kiedy możesz legalnie jeździć bez rejestrowania czasu pracy, na co uważać i jak udokumentować przejazd.

Kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu?

Jak wspomnieliśmy, istnieją momenty, kiedy można jechać bez tachografu i nie łamać przepisów takim postępowaniem. W tym miejscu należy wprowadzić pewne rozróżnienie. Sytuacje, kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu, możemy podzielić na dwie grupy:

• przewozy, które nie są objęte obowiązkiem rejestrowania czasu pracy i aktywności kierowcy z użyciem tachografu,
• różne dopuszczalne przypadki jazdy w trybie OUT – dotyczy to pojazdów, które muszą być wyposażone w tachograf.

Chcąc lepiej zrozumieć, kiedy tachograf nie obowiązuje, a mówiąc ściślej: kiedy nie trzeba go posiadać lub za jego pomocą rejestrować czasu jazdy, przyjrzyjmy się obu tym grupom.

Przewozy nieobjęte obowiązkiem rejestracji (zgodnie z art. 3 i 13 rozporządzenia 561/2006)

Nie każdy pojazd musi być wyposażony w tachograf. Na jakie wyjątki od tego obowiązku warto zwrócić szczególną uwagę?

• Transport drogowy pojazdami o DMC do 3,5 tony
  Jeśli nie ciągniesz przyczepy i nie przekraczasz 3,5 t, tachograf obecnie nie jest wymagany.
• Przewozy drogowe osobowe do 9 osób
  Dotyczy także pojazdów używanych do prywatnych celów, niezarobkowo.
• Pomoc drogowa
  W tym przypadku możliwa jest jazda bez tachografu do 100 km od bazy firmy – tylko jeśli holowanie nie jest głównym przedmiotem działalności.
• Pojazdy specjalistyczne np. rolnicze, budowlane
  Dotyczy to specjalistycznych pojazdów używanych na krótkich odcinkach i w określonych warunkach.
• Transport lokalny w regularnych liniach do 50 km
  W jakich przypadkach jest dozwolona jazda bez tachografu do 50 km? Jest ona dopuszczalna np. w kontekście komunikacji miejskiej lub szkolnej.

Co to jest jazda w trybie OUT w tachografie cyfrowym i kiedy się z niej korzysta?

Tryb OUT (Poza zakresem) umożliwia jazdę z włożoną kartą kierowcy bez rejestrowania aktywności. Legalne zastosowanie obejmuje m.in.:

• przemieszczanie się po drogach niepublicznych (np. na terenie zakładu, bazy),
• transport odpadów komunalnych, mleka, ścieków w promieniu 100 km,
• przewóz nowo zarejestrowanych pojazdów do punktu dealerskiego.



Uwaga: tryb OUT musi być każdorazowo wybrany manualnie w tachografie i odpowiednio udokumentowany.

Czy jazda bez karty kierowcy w tachografie może być zgodna z przepisami?

Czy można jeździć bez karty do tachografu? Odpowiedź okazuje się bardziej skomplikowana, niż mogłoby się to początkowo wydawać. Zasadniczo jazda bez karty kierowcy w tachografie jest zabroniona, ale istnieje kilka wyjątków. Kiedy, mimo obowiązku posiadania w pojeździe tachografu, jazda bez karty może być dopuszczalna?

Utrata, uszkodzenie lub kradzież karty

Istnieją sytuacje, gdy pomimo prowadzenia pojazdu wyposażonego w tachograf cyfrowy, jazda bez karty kierowcy okazuje się możliwa. Najlepszym przykładem takiego obrotu spraw jest utrata, uszkodzenie bądź kradzież karty. W takim przypadku kierowca ma prawo kontynuować jazdę przez maksymalnie 15 dni pod warunkiem:

• złożenia wniosku o duplikat do PWPW niezwłocznie,
• wykonywania wydruków z tachografu bez karty, opatrzonych podpisem i wzbogaconych o niezbędne informacje ze strony kierowcy – zarówno na początku, jak i na końcu każdej zmiany.

Brak możliwości pobrania danych z karty

Jeśli karta jest technicznie niesprawna, ale znajduje się w tachografie – zaleca się wykonanie kopii danych z tachografu i konsultację z serwisem.

Co grozi za jazdę bez tachografu lub bez karty?

Aby lepiej uzmysłowić sobie, jaka może czekać kara za jazdę bez karty w tachografie oraz za inne naruszenia związane z rejestrowaniem czasu i aktywności kierowcy z użyciem tachografu, prześledźmy kilka hipotetycznych sytuacji.

1. Naruszenie: Brak karty w tachografie.
   Przykład: Kierowca zapomniał karty.
   Potencjalna kara za jazdę bez karty w tachografie: 2000 zł.
2. Naruszenie: Jazda bez wyboru trybu OUT.
   Przykład: Transport na drogach niepublicznych.
   Potencjalna kara: 1000–2000 zł.
3. Naruszenie: Brak wydruku podczas jazdy bez karty.
   Przykład: Karta uszkodzona, brak dokumentacji.
   Potencjalna kara: 1000 zł.
4. Naruszenie: Brak odczytu danych.
   Przykład: Przekroczony termin poboru danych.
   Potencjalna kara: do 3000 zł (dla firmy).

Jazda bez karty w tachografie lub w trybie OUT – jak to udokumentować?

Sytuacje, w których następuje jazda bez karty w tachografie lub korzysta się z trybu OUT, należy właściwie dokumentować. Dobra praktyka to:

• regularne wydruki z tachografu z opisem sytuacji,
• notatki kierowcy z podpisem i datą,
• zgłoszenie incydentu do przełożonego lub spedytora,
• zachowanie kopii w dokumentacji firmowej (do kontroli ITD lub PIP).

Kiedy można jechać bez tachografu?

Kiedy można jechać bez tachografu? Podsumowanie

Legalna jazda bez tachografu lub karty kierowcy jest możliwa, ale wyłącznie w precyzyjnie określonych sytuacjach:

• transport lokalny, rolniczy lub specjalistyczny,
• jazda po drogach niepublicznych w trybie OUT,
• zgubiona/uszkodzona karta – maks. 15 dni + wydruki,
• pojazdy <3,5 t i przewozy do 9 osób – bez tachografu

Pamiętaj, że każda nieudokumentowana jazda bez rejestracji czasu pracy i aktywności kierowcy może skutkować poważnymi sankcjami. Dlatego warto:

• korzystać z trybu OUT świadomie,
• regularnie robić odczyty danych z tachografu i kart,
• prowadzić czytelną dokumentację w przypadku awarii lub zgubienia karty.

Zrozumienie tego, kiedy dozwolona jest jazda bez tachografu, w tym jazda bez tachografu do 100 km, w jakich sytuacjach jazda bez karty w tachografie okazuje się dopuszczalna, a także jak opisać wydruk z tachografu przy jeździe bez karty kierowcy, jest kluczowe dla działania w zgodności z przepisami i minimalizacji ryzyka wystąpienia naruszeń obwarowanych dotkliwymi karami.

Jeśli interesuje Cię tematyka tachografów i chcesz dowiedzieć się więcej o związanych z nimi zagadnieniach, to zachęcamy do lektury innych poświęconych im artykułów na naszym blogu, takich jak m.in.:

• Nowa era tachografów: wymiana, kluczowe terminy i najważniejsze zmiany
• Jak usprawnić rozliczanie czasu pracy kierowców? Przewodnik po zdalnym pobieraniu danych z tachografu
• Tachografy w busach – co musisz wiedzieć o nowych przepisach?
• Tachograf - co to jest, jak działa, do czego służy i kto musi go posiadać?
• Jak włożyć kartę do tachografu? Praktyczny poradnik krok po kroku
• Jak zmienić czas w tachografie? Praktyczny poradnik dla kierowców i rozliczających
• Legalizacja tachografu – na czym polega, co ile i jaki jest koszt?

‍