Jazda bez tachografu – kiedy jest dozwolona?

Kiedy naprawdę można jechać bez tachografu?

Tachograf cyfrowy to dla wielu kierowców i firm transportowych chleb powszedni. Jednak nie każda trasa musi być rejestrowana – w przepisach istnieje szereg wyjątków, w których jazda bez tachografu lub bez karty kierowcy jest dozwolona. W tym artykule jasno i konkretnie wyjaśniamy, kiedy możesz legalnie jeździć bez rejestrowania czasu pracy, na co uważać i jak udokumentować przejazd.

Kiedy jazda bez tachografu jest dozwolona?

1. Przewozy nieobjęte obowiązkiem rejestracji (zgodnie z art. 3 i 13 rozporządzenia 561/2006)
Nie każdy pojazd musi być wyposażony w tachograf. Wyjątki dotyczą:

• Transportu pojazdami o DMC do 3,5 tony.
  Jeśli nie ciągniesz przyczepy i nie przekraczasz 3,5 t, tachograf nie jest wymagany.
• Przewozów osobowych do 9 osób.
  Dotyczy także pojazdów używanych do prywatnych celów, niezarobkowo.
• Pomocy drogowej.
  W promieniu 100 km od bazy firmy – tylko jeśli holowanie nie jest głównym przedmiotem działalności.
• Pojazdów specjalistycznych (np. rolniczych, budowlanych).
  Używanych na krótkich odcinkach i w określonych warunkach.
• Transportu lokalnego w regularnych liniach do 50 km.
  Np. komunikacja miejska czy szkolna.

2. Tryb OUT w tachografie cyfrowym – co to znaczy?

Tryb OUT (Poza zakresem) umożliwia jazdę z włożoną kartą kierowcy bez rejestrowania aktywności. Legalne zastosowanie obejmuje m.in.:

• Przemieszczanie się po drogach niepublicznych (np. na terenie zakładu, bazy).
• Transport odpadów komunalnych, mleka, ścieków w promieniu 100 km.
• Przewóz nowo zarejestrowanych pojazdów do punktu dealerskiego.



Uwaga: tryb OUT musi być każdorazowo wybrany manualnie w tachografie i odpowiednio udokumentowany.

Czy można jeździć bez karty kierowcy?

Zasadniczo jazda bez karty kierowcy jest zabroniona, ale istnieje kilka wyjątków:

1. Utrata, uszkodzenie lub kradzież karty

W takim przypadku kierowca ma prawo kontynuować jazdę przez maksymalnie 15 dni pod warunkiem:

• złożenia wniosku o duplikat do PWPW niezwłocznie,
• wykonywania wydruków z tachografu z podpisem – zarówno na początku, jak i na końcu każdej zmiany.

2. Brak możliwości pobrania danych z karty

Jeśli karta jest technicznie niesprawna, ale znajduje się w tachografie – zaleca się wykonanie kopii danych z tachografu i konsultację z serwisem.

Co grozi za jazdę bez tachografu lub bez karty?

1. Naruszenie: Brak karty w tachografie.
   Przykład: Kierowca zapomniał karty.
   Potencjalna kara: 2000 zł.
2. Naruszenie: Jazda bez wyboru trybu OUT.
   Przykład: Transport na drogach niepublicznych.
   Potencjalna kara: 1000–2000 zł.
3. Naruszenie: Brak wydruku podczas jazdy bez karty.
   Przykład: Karta uszkodzona, brak dokumentacji.
   Potencjalna kara: 1000 zł.
4. Naruszenie: Brak odczytu danych.
   Przykład: Przekroczony termin poboru danych.
   Potencjalna kara: do 3000 zł (dla firmy).

Jak udokumentować jazdę bez karty lub w trybie OUT?

Dobra praktyka to:

• regularne wydruki z tachografu z opisem sytuacji,
• notatki kierowcy z podpisem i datą,
• zgłoszenie incydentu do przełożonego lub spedytora,
• zachowanie kopii w dokumentacji firmowej (do kontroli ITD lub PIP).

Podsumowanie – kiedy możesz jeździć bez tachografu?

Legalna jazda bez tachografu lub karty kierowcy jest możliwa, ale wyłącznie w precyzyjnie określonych sytuacjach:

• transport lokalny, rolniczy lub specjalistyczny,
• jazda po drogach niepublicznych w trybie OUT,
• zgubiona/uszkodzona karta – maks. 15 dni + wydruki,
• pojazdy <3,5 t i przewozy do 9 osób – bez tachografu

Pamiętaj, że każda nieudokumentowana jazda bez rejestracji może skutkować poważnymi karami. Dlatego warto:

• korzystać z trybu OUT świadomie,
• regularnie robić odczyty danych z tachografu i kart,
• prowadzić czytelną dokumentację w przypadku awarii lub zgubienia karty.

‍